mendiigozaleak: URRITZATEKO BIRA

2020/11/06

URRITZATEKO BIRA

Baztan ibarra oso ezaguna da, Nafarroako ezagunenetariko bat da, baina gehienek herriak edota kasko entzunenak, Auza, Saioa, ….. edo kotxetik ikusten ahal diren tokiak ezagutzen dituzte. Baina mendetan zehar ohiturak, kondairak, natura eta bizitza mantendu dituzten zoko-moko batzuk badaude, Aritzakun eta Urritzate besteak beste, biak urrun, bakarturik eta ezkutaturik.

Aritzakun eta Urritzate Baztan Ibarreko inguru natural basatiena eta ezezagunetarikoak dira, batez ere Urritzate bere helezintasunagatik

Bi hauek Itsusiko Harriak, Irubelakaskoa (Alkaxuri), Gorramakil, Gorramendi, Otsomehaka, Buztanzelai eta Iparlako ertzen babesa dute besteak beste. Haien barnean bi erreserba natural daude: Itsusiko haitzak eta Irubelakaskoa. Nahasketa guzti honekin nahi ta nahi ez hara joan behar da.

Gaur mundu zoragarri hori ezagutzera hurbildu gara eta benetan ez digula huts egin. Urritzate ibarra inguratzen dituen kasko guztiak igo nahi ditugu eta hala zirkular polit bat osatzea.

Otsondora joan gara eta Gorramendirako errepidetik sartu gara , gero ezker alderantz Aritzakungo pistatik jaitsi gara Xumutsuko bordara iritsi arte. Puntu honetan pista gora hasten da eta “muga” oso gertu dago.

Pista aurrera jarraituz, zementatua den aldapa oso tente batetik, Bassassagarreko aparkalekua aurkituko dugu, hemendik gure ibilbidea hasiko gara. Aurrez aurre Itsusiko Harriak dauzkagu, eguzkiko lehen izpiak piztu dituzte eta ederrak agertzen dira, ikaragarriak.

Oinez berriro Xumutsuko bordaraino (147 m.) itzultzen gara eta hau pasa eta gero, 20 metrotara inguru, ezkerrera doan lurrezko bide bat hartzen dugu, iratze eta ardaxken artean ibiltzen gara, harri asko duen bide batetik. Atsedenik apenas duen igoera oso gogorra da, eta malda biziak gainditzeak ahalegin handia eskatzen du. Igoera ia osorik ipar aldeko ertzetik egiten da, eta Ezkietako harkaitzen azpiko aldean dagoen lepora iristen da. Bidezidorra basoan barneratu, eta, sigi-saga, gorantz jo dugu. Aldapa gero eta pikoagoa da, eta kostata bada ere, kaskora igotzeko azken ertz luzearen hasierara iritsi gara, handik gutxira goian gaude, Irubelakaskoa edo Alkaxuri (970 m.)

Xumutsuko borda eta bere gainean Ezkieta kaskoa.

Hortik sartu ginen baina bide ona pistatik segitu behar da 20 metro eta ezkerrera hasten da bidea.

Oso azkar altuera hartzen dugu, iratze eta ardaxken artean.

Irubelakaskoa, oraindik falta da.

Bidarrai alderantz doan erreka, Urritzate

Lepora iristen

Lepoa eta gero paagadian sartzen gara

Atzera begira

Onddorik ez!

Basotik atera eta .......

...... kaskoa gertu dago.

Auza aurrean eta zehartuko dugun Mehakako lepooa eta mendilerroa.

Sakanak ikaragarriak dira, bidea beti oso tente da eta oso azkar altuera hartzen da, tirada batez 830 metroko desnibela egiten da eta esforzu hau nola edo hala errekuperatu behar dugu, horregatik hamarretako bat hartzen dugu ikuspegi ederraz gozatzen ditugun bitartean. Ekialderantz Iparlako ertza osoa dugu, aurrean Gorramakil eta Gorramendi, eta Iparla eta Gorramendi artean Mehakako mendilerroa, toki horietatik geroago ibiliko gara.

Goitik Gorramakil

Mikel eta Ferre iristen. Ezkerrean Artzamendi (926 m.)

Ah, ze parea, .......

Gorramakil (1.090 m.) eta Akomendi (956 m.)

Hemendik aurrera bidea ez da hain basatia eta bide zabalak, baso ederrak eta belardi ederretatik ibiltzen ahal gara. Akomendi inguratzen dugu eta gertu dagoen Gorramakil (1.090 m.) bide on batetik igotzen gara. Hemendik Lapurdiko itsas ertzea argi ikusten dugu mendebalderantz eta ekialderantz, Iparla gainetik, pirinioak, Auza erraldoia ere beti aurrean dugu; argazkiak eten gabe egiten ditugu, alde batera, gero bestera, ez dugu detaile txiki bat ere galdu nahi, egun zoragarria aprobetxatzen dugu

Urrunean Lapurdiko itsas ertzea.

Erdian Arrietako lepoa eta gainean Pirinioak.

Akomendi, Hirubelakaskoa eta bion artean Itsusiko Harriak, .. Ah! eta gure Mieltxo!.

Gorramakil

Lapurdiko Itsas ertzea ongi ikusten dugu.

Otanarte kaskotik Gorramendi aurrean.

Segidan Otanarte (1.064 m.) bere antena erraldoiarekin egiten dugu eta Gorramendi (1.071 m.), hemen amerikanoek zituzten radarren oinarriak oraindik badaude eta eraikin zaharren hondamendiekin zabortegi bat dirudi. Hala eta guztiz ere aparteko begiratokia da Baztan ibarra bere osotasunez ikusteko eta horretaz baliatuko gara unea gozatzeko.

Gorramendi, amerikarren baseko hondakinak.

Goitik Baztan zabaltzen zaigu.

Mehaka alderantz goaz, ezkerrean Astate eta Buztanzelai.

Hemendik errepidera jaisten gara Mehakako leporantz, hau zeharkatzeko eta Izpegitik Iparlara datorren bidea bat egiteko. Lepo batzuk zeharkatzen ditugu eta Izpegiko bidetik (GR 10) Arrietako lepora iristen gara, atseden txiki bat eta Iparlako Ertzetatik ibiliko gara bere pareta ikaragarriak gozatzen.